Jest musicalu opowiedzenie przygód jest kryminalna dotąd kilka razy uporem Pomnik wykonano wg projektu Marii Dżugały Sobocińskiej, Stanisława Ostaszewskiegoariusza Sobocińskiego. Prochy ofiar mordu zasypane zostały cmentarzu przy ul. Mińskiej Wg relacji Szamaja Kizelsztejna ciała przewiezione zostały przez Żydówractwa Pogrzebowego. Wg innych relacji ciała Żydów popiółynagogi wyrzucono do pojemników śmieci Po wojnie946r. ocalałe wśród zgliszcz, wypalone mury synagogi rozebrano. Był to wówczas jedenielicznych istniejącychentrum miasta budynków. Zachowano jednak wówczas zarys fundamentów ich wnętrzu wzniesiono niewielki obelisk958r. południowej, szczytowej ścianie nowowzniesionego budynku przy ówczesnej ul. Wesołowskiegoależącego do Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej wmurowano tablicę pamiątkową wykonanąiałego marmuru, ufundowaną przez Towarzystwo Społeczno- Kulturalne Żydówolsce oraz Zarząd Miejski Związku Bojownikówolnośćemokrację We wnęcełębokości 15 cm, wysokości 240 cm wmurowano tablicęym 805 cm. Treść inskrypcji tablicy: ŚWIETLANEJ PAMIĘCI TRZECH/ TYSIĘCY MĘCZENNIKÓW ŻYDOWSKICH/ ŻYWCEM SPALONYCHUŻEJ/ SYNAGODZEIAŁYMSTOKU/ PRZEZ HITLEROWSKICH MORDERCÓWNIU 24 CZERWCA 1941od tablicą znajdował się symboliczny grób otoczony ogrodzeniemur stalowych, wspartych dwóch betonowych słupach. Wewnątrz ogrodzenia rósł wówczas Przed grobem ustawiono prostopadłościenną lastrikową donicę kwiaty elewacji bocznej budynkuat 50-tych XXykonanazarnego marmuru tablica pamiątkowaym 997 cmapisemęzyku polskimebrajskim ZGINĄŁĄK MORDERCÓW/ HITLEROWSKICHI.1943CCHOK MAŁMED BOHATER BOJOWNIK GETTA/ BIAŁOSTOCKIEGO CZEŚĆ JEGO PAMIĘCI Pod tablicą umieszczony został symboliczny grób, otoczony słupami połączonymi łańcuchamiużych, kolczastych ogniwach. Największy, narożnyagłębieniem do umieszczenia zniczautego 1943rrakcie pierwszej likwidacji gettaysiedlania mieszkańcówudynku przy ul. Kupieckiej 29, jedengromadzonych ulicy Icchok Malmed, wyciągnąłieszeni słoik kwasu solnegoblał nim twarz esesmana. Ten oślepiony wyjął rewolweraczął strzelać. Od jego kul zginął inny nazistowski żołnierz. Icchak Malmedamieszaniu zdołał uciecamach odwetu, rozkaz komendanta gestapo Fritza Friedla Niemcyobliskim ogrodzie, pod murem przylegającego zakładu Hamidrash rozstrzelali 100 Żydów zamieszkałychkolicy mężczyzn, kobietzeci. Następną grupę Żydów zmuszono do wykopania dużego dołuogrzebania ofiar. Grób przysypano cienką warstwą ziemi. Część ofiar wciąż żyłach ręce rozgarniały przysypującą ich ziemię. Dramatyczna akcja wysiedlaniaabijania Żydów, wyprowadzanieędzenie do pociągów jadących do Treblinkiuschwitz trwała do godziny 17-tej. Friedl postawił ultimatum Efrajimowi Baraszowi zwierzchnikowi Judenratu jeśli Malmed nie podda sięiągu doby, następnego dnia zostanie rozstrzelanych 5000 Żydówastępnie całe getto zostanie zniszczone wrazszystkimi mieszkańcami. Barasz będąc świadomym, że naziści nie żartują, wysłał Maledowi wiadomość, aby się poddałym samym uratował życie tysięcy Żydów.Następnego dnia rano Malmed oddał sięęce nazistów. Odwagę Malmeda opisałwoim pamiętniku Mordechaj Tenenbaum Tamarof Malmed zapytany dlaczego zabił hitlerowskiego żołnierza odparł :Nienawidzę was. Żałuję, że zabiłem tylko jednego. moich oczach zamordowaliście moich rodziców. moich oczach zamordowaliście dziesięć tysięcy Żydówłonimiu. Ani trochę nie żałuję tego co zrobiłem. Próby przekazania trucizny do więzienia nie powiodły się. Następnego ranka, po ciężkich torturach Malmed został powieszony placu, przed siedzibą Judenratu Do ostatnich chwil przeklinał nazistowskich morderców. Po kilku minutach od powieszenia sznur, którym wisiał pękłego ciało spadło ziemię. Hitlerowcy natychmiast ostrzelali ciało bohateraarabinów maszynowychonownie powiesili 48 godzin. Pochowano go cmentarzu gettowym. jego grobie stanęła drewniana macewaapisem Bohaterowi Cześć. Ulica, przy której został stracony dziś nosi jego imię. Ulica Kupiecka biegła wówczas przez środek getta. To właśnie tutaj znajdowała jednarowadzących do niego znajdowały się przy ul. Jurowieckiejzystej. Powojenna odbudowa miasta wprowadziła nową zabudowę, która zatarła klimatmieniła charakter dawnej ulicy. Pozostały dwa drewniane domystatnie kamienice, pamiętające tamte wydarzenia, znaleźć można jeszczekolicznych podwórzach, już ostatnie Miejska Rada Narodowaiałymstoku posiedzeniuniu 28 lutego 1946 uznaniuczynu Małmeda Icchoka, który przeciwstawił się terrorowi niemieckiemuetcie białostockim, za co został powieszonyramie domu przy ulicy Kupieckiej uchwala Po przemianowaniu ul. Kupieckiejiałymstoku obok jej nowej nazwy pozostawić również tablicę orientacyjną ze starą nazwą ul. Kupieckiej Las Pietrasze, gdzie zbiorowych mogiłach leżą prochy ofiar hitlerowcówiałostockich Żydów rozstrzelanychn 12 lipca 1941r oraz 100 Polakówiałorusinów pomordowanychatach późniejszych. terenie 62 groby indywidualne, pomnik ofiar. Napis oznaczenie Miejsca Pamięci, znajdujący się pierwotnie„MIEJSCE UŚWIĘCONE KRWIĄ OKOŁO 5000 ŻYDÓW ZAMORDOWANYCHN 12-VII-1941RAZ OKOŁO 100 POLAKÓWIAŁORUSINÓW ZAMO RDOWANYCHÓŹNIEJSZYM CZASIE Napis znajdujący się obecnie granitowej tablicy umieszczonej pomniku KU CZCI BIAŁOSTOCZAN PIERWSZYCH OFIAR HITLERYZMU 5000 ŻYDÓW/ ZAMORDOWANYCHNIACH 12.VII.1941 ORAZ 100 POLAKÓWIAŁORUSINÓW/ ZAMORDOWANYCHKRESIE PÓŹNIEJSZYM zwalonebiorowych mogiłach zwłoki oprawcy położyli zwoje drutu kolczastegoastępnie przysypali ziemią Historia wydarzeńasku Pietrasze opisana jestomie wspomnień zatytułowanymiałymstoku hitlerowcy użyli podstępu, aby zgromadzić przedstawicieli żydowskiej inteligencjizególnie prawników. Ogłosili więc, że mają oni stawić sięniuipca 1941 komendanturze miasta mieszczącej się przy ul. Warszawskiejmachu obecnego banku. Przybyło około 300 osób, byli to wyłącznie mężczyźni. Po wypędzeniu ulicę polecono im ustawić sięolumnęognano Pietrasze bijącrodze kolbami karabinówałkami. Następnie rozstrzelano nad znajdującymi się wykopanymi zresztą wcześniej dołamiowami. Aby mieć pretekst do masakry większą skalę hitlerowcy dopuścili się prowokacji. Miała ona miejsceniu 12 lipca 1941r. nazywanego odtąd przez Żydów czarną sobotą. Tego dnia zbiórkę batalionu policyjnego nie stawiło się pięciu funkcjonariuszy. Jak się okazało później, wprawili się oni wówczastan nietrzeźwyajęli rabunkiem własny rachunek. Obecny podczas zbiórki gen. den Bach bezpodstawnie przyjął, iż wspomniani Niemcy zostali zamordowani przez Żydówarządził środki odwetowe. Dowódca pułku policyjnego oraz jego podkomendni niezwłocznie urządzili obławę ulicach miasta. Żydów przeważnie młodych mężczyzn spędzano stadion żydowski skąd przewożono ich samochodami ciężarowymi Pietraszeam rozstrzeliwano. Nie zaprzestano akcji mimo szybkiego odnalezienia się rzekomo zamordowanyxh funkcjonariuszy, którzy po prostu spóźnili się zbiórkę. Liczba ofiar tego nieporozumienia wynosiła 2600 Miejsce największej zbrodni hitlerowskiej Białostocczyźnie. Cmentarz, położony nieopodal szosy Białystok Bobrowniki kryjebiorowych mogiłach szczątki 16000 Polaków ,Żydów Białorusinów, jeńców sowieckich zamordowanych przez hitlerowcówatach 1941. Wiosną 1944r. gdy zbliżała się ofensywa wojsk radzieckich Niemcy zacierając ślady zbrodni wydobylipalili zwłokirzech zbiorowych mogił. Po wojnie odkryto siedemnaście zbiorowych mogił tworzących trzy cmentarze. wg projektuakulińskiego, wykonany przez.Filarskiego.Kierszniewskiego973r. Kompozycjaiaskowca przedstawia umęczoną skutą kajdanami postać symbolizującą ofiary mordu tle stylizowanej, wznoszącej się nad nią zaciśniętej pięści. NapisOŁDZIE OFIAROM HITLEROWSKIEGO LUDOBÓJSTWA SPOŁECZEŃSTWO POWIATU BIAŁOSTOCKIEGO 1973. Obrzeża mogił odnowiono005r. BIAŁYSTOK, KAWALERYJSKA SŁAWIŃSKIEGO, terenie koszar dawnego 11 Charkowskiego Pułku Ułanów